...Sau khi đọc xong tập thơ với ý thơ lênh láng, từ ngữ đơn thuần, mộc mạc, tôi nghĩ, dường như mỗi văn nghệ sĩ đều có một "dáng xưa" để ấp ủ, để tiếc thương, để ngậm ngùi.
Riêng nhà thơ Dương Thượng Trúc, ngoài "dáng xưa" âm thầm "ngự trị" trong tim anh, anh còn người Mẹ hiền, người vợ đảm đang, người con ra đời không thấy Bố; anh có khoảng đời tươi đẹp không bao giờ có thể quên được với các bạn cùng khóa 9/68 Trường sĩ quan Bộ Binh Thủ Đức; anh có cuộc sống hào hùng bên cạnh đồng đội trong một binh chủng thiện chiến của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) - Tiểu Đoàn 11 Biệt Động Quân.
Sau khi cuộc chiến kết thúc một cách đắng cay, nhà thơ Dương Thượng Trúc lại chia xẻ cùng bạn hữu năm năm nhục nhằn, khốn khổ trong những nhà tù trá hình của cộng sản Việt Nam (csVN).
Những gian nan, khổ nhục trong nhà tù cộng sản đã được nhiều ngòi bút - cả Việt Nam lẫn ngoại quốc - viết nhiều rồi. Riêng nhà thơ Dương Thượng Trúc, ngòi bút của anh không hề lên án hay oán trách bất cứ người nào trong guồng máy đầy ác tính của csVN mà anh chỉ viết về tình cảm của anh đối với những người thân yêu trong đời anh, như Mẹ, vợ, bạn tù và những người bạn lính của anh đã nằm lại vĩnh viễn nơi rừng thiêng nước độc!
Sau khi được sang Hoa Kỳ theo diện H.O. 26, năm 1994, những nhân vật cùng thời với nhà thơ Dương Thượng Trúc trong quân ngũ cũng như trong nhà tù csVN trở thành "một phần đời không thể quên được". Anh đã dành cho những nhân vật này nhiều dòng thơ rất thiết tha, rất trìu mến.
Dù tình cảm của tác giả Dương Thượng Trúc dành cho những nhân vật trong tập thơ Tù Khúc Lưu Vong của anh đều thắm thiết, nồng nàn như nhau, tôi cũng vẫn xin được đề cập đến tình cảm thiêng liêng mà tác giả trang trọng dành cho một nhân vật tuyệt vời nhất của một đời người - đó là người Mẹ!
Khi đưa ra nhận xét Mẹ là nhân vật tuyệt vời nhất không phải vì tôi là một phụ nữ mà chỉ vì, từ xa xưa, một trong những nhân vật uy quyền trên thế giới - Tổng Thống thứ 16 của Hoa Kỳ, Abraham Lincoln - cũng đã xác định: "All that I am or ever hope to be, I owe to my angel mother."
Nhân vật quyền lực nhất của Hoa Kỳ đã xác định về vai trò quan trọng của người Mẹ như thế; còn nhà thơ Dương Thượng Trúc, chỉ bằng hai câu thơ rất đơn thuần mà anh đã "vẽ" lại rất rõ nét hình tượng của người Mẹ từ tâm thức của người Lính chiến:
Con nhớ lắm những lần về muộn,
Mẹ vẫn ngồi tựa cửa mong con!
(Chiều Mùng Ba Tết)
....
Biết rằng tâm hồn của nghệ sĩ rất ủy mị và đa cảm, tôi cũng không thể hiểu được trái tim của tác giả Mũ Nâu Dương Thượng Trúc có mấy "ngăn" mà có thể chất chứa vô vàn tình cảm anh dành cho ngần ấy nhân vật?
Câu hỏi này xin dành cho quý độc giả. Sau khi đọc xong toàn tác phẩm Tù Khúc Lưu Vong, quý vị sẽ tìm được câu trả lời.
...
Điệp Mỹ Linh
